Με το κείμενο του “Note on War, Play, and the Enemy” που δημοσιεύθηκε πέρυσι, ο ιταλός φιλόσοφος Giorgio Agamben έβαλε ένα είδος θεμελιώδους λίθου όχι μόνο στο μνημειώδες έργο του homo sacer, αλλά και στο έργο μιας ολόκληρης γενιάς, το οποίο είχε ως κίνητρο τη (σοβαρή) προσπάθεια να ξεπεραστούν οι καταστροφές του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Η έμφαση στην ειρωνεία, στη χαλάρωση, στην ευκολία, στο παιχνίδι (στην ποπ-κουλτούρα, μετα-ιστορία, μεταμοντερνισμό) φαινόταν εύλογη, ακόμα και μεσσιανική, αν τη δει κάποια/ος, όπως κάνει ο Agamben, μπροστά σε μια σταδιακή απώλεια του παιχνιδιού διαμέσου της πόλης ως μια «πολιτικοποίηση της αστικής ταυτότητας», που ξεκίνησε τον 6ο, 5ο αιώνα π.Χ. και τελικά οδηγεί στο homo sacer, την “παραγωγή μιας ζωής που μπορεί να σκοτωθεί”.
Ωστόσο, αυτό ακριβώς το παιχνίδι εμφανίζεται ως ελαφρότητα όταν χάνει το δικό του σοβαρό υπόβαθρο και πολύ πιο αμφίσημο όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι και με τα δύο: μια νέα σοβαρότητα που προκύπτει από οικολογικές απειλές και μια επιπολαιότητα με την οποία αυτές οι απειλές αγνοούνται, υποβαθμίζονται, ή απορρίπτονται. Στην ομιλία μου θα ήθελα να θέσω σε αμφισβήτηση τη βεβαίωση του παιχνιδιού και της ειρωνείας, που επικρατεί εδώ και δεκαετίες, υπέρ μιας άλλης σοβαρότητας που δεν βασίζεται στην έννοια του εχθρού, δηλαδή στον κίνδυνο να σκοτωθεί κάποια/ος από άλλους, ούτε καν στην αντιμετώπιση ενός ομαδικού θανάτου ανθρώπων ως συνέπεια μη αναστρέψιμων ανθρωπογενών μεταβολών των φυσικών συνθηκών μας, αλλά μάλλον της δυνατότητας ανάκτησης ή ανανέωσης μιας έννοιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μπροστά στην και παρά την ανθρώπινη ευθύνη για τη μαζική εξόντωση μη-ανθρώπινων ειδών.
Ο Luca Di Blasi είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία και αντεπιστέλλον μέλος του ICI του Βερολίνου. Αυτήν την εποχή είναι επικεφαλής του πρότζεκτ «Διαφωνία μεταξύ των Θρησκειών. Επιστημολογία Θρησκευτικών Συγκρούσεων». Τα βασικά θεωρητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη φιλοσοφία της θρησκείας, τη σύγχρονη ευρωπαϊκή φιλοσοφία, και την πολιτική θεολογία. Οι κυριότερες δημοσιεύσεις του: Dezentrierungen. Beiträge zur Religion der Philosophie im 20. Jahrhundert (Βιέννη: Turia+Kant, 2018); Der Weiße Mann. Ein Anti-Manifest (Μπίλεφελντ: transcript, 2013); Der Geist in der Revolte. Der Gnostizismus und seine Wiederkehr in der Postmoderne (Μόναχο: Fink, 2002).